نمونه سوالات و نکات جهت آمادگی آزمون نظام مهندسی

مبحث 10 مقررات ملی ساختمان (طرح و اجرای ساختمان های بتن فولادی) بخش ٣-١٠ الزامات طراحی لرزه ای

🎯 آماده‌اید در آزمون نظام مهندسی ساختمان موفق شوید؟

✅ با هزاران فلش کارت کاملاً مطابق با مباحث مقررات ملی ساختمان، در بستر اپلیکیشن موبایل و کامپیوتر، آمادگی شما تضمین می‌شود.

🚀 هم‌اکنون پکیج موردنظر خود را دریافت کنید:

• 🏛️ معماری → دریافت پکیج کامل فلش کارت‌ها
• 🏗️ عمران → دریافت پکیج کامل فلش کارت‌ها
• ⚡ برق → دریافت پکیج کامل فلش کارت‌ها
• 🔧 مکانیک → دریافت پکیج کامل فلش کارت‌ها

💡 با این پکیج، مرور سریع و هدفمند کتاب های مقررات ملی، تسلط بر نکات کلیدی و موفقیت در آزمون به واقعیت تبدیل می‌شود!

📌 چکیده نکات کلیدی بخش ٣-١٠ الزامات طراحی لرزه ای

✅ تسلط بر الزامات طراحی لرزه‌ای مبحث دهم مقررات ملی ساختمان، یکی از دشوارترین و در عین حال حیاتی‌ترین بخش‌ها برای آمادگی آزمون نظام مهندسی است.
این چکیده به بررسی نکات پرتکرار و کلیدی این بخش می‌پردازد.

🔹 محدودیت‌های مصالح در سیستم‌های لرزه‌بر از نخستین نکات تست‌خیز هستند:

• 📏 در سیستم‌های با رفتار فراارتجاعی (مانند قاب‌های خمشی ویژه)، حداکثر تنش تسلیم فولاد ۳۵۵ مگاپاسکال است.
• 📏 نسبت Fy/Fu نباید از ۰.۸ تجاوز کند تا شکل‌پذیری عضو حفظ شود.

⚠️ یک اشتباه رایج، استفاده از فولاد با رده بالاتر در اعضای با رفتار فراارتجاعی است که می‌تواند منجر به شکست شکننده شود.
📌 توصیه کاربردی: به یاد داشته باشید که این محدودیت برای ستون‌های سیستم‌های ویژه به ۴۶۰ مگاپاسکال افزایش می‌یابد.

🔑 در زمینه اتصالات:

• ✅ رعایت حداکثر فاصله ۱۲۰۰ میلی‌متری درز اتصال ستون از بال تیر الزامی است.
• ✅ الزامات دقیق ورق‌های پیوستگی باید رعایت شود (حداقل ضخامت ۵۰٪ ضخامت بال تیر).
• ⚡ توجه ویژه به نواحی حفاظت‌شده (Protected Zones) در تیرها و ستون‌ها بسیار ضروری است، زیرا هرگونه برش یا سوراخکاری در این نواحی ممنوع می‌باشد.

📌 برای درک عمیق‌تر این مفاهیم پیچیده، مطالعه جزئیات زیر اهمیت دارد:

• 🔹 جزئیات اجرایی وصله ستون‌ها.
• 🔹 الزامات طاقت فولاد در ورق‌های ضخیم (حداقل ۲۷ ژول).
• 🔹 طراحی سیستم‌های خاص مانند قاب‌های خمشی خرپایی ویژه (STMF) یا مهاربندهای کمانش‌تاب (BRBF).

✅ برای تسلط بر این موارد و افزایش شانس موفقیت، مطالعه ادامه این مجموعه پرسش و پاسخ را از دست ندهید.

📖 این چکیده در حدود ۲۸۰ کلمه، مهم‌ترین نکات مربوط به طراحی لرزه‌ای را پوشش داده، با ⚠️ هشدار درباره اشتباهات رایج و ✨ ارائه توصیه‌های کاربردی، کاربر را برای مطالعه کامل محتوا ترغیب می‌کند.

📖 این مرور کوتاه نشان‌دهنده عمق و جزئیات مهمی است که برای موفقیت در آزمون نظام مهندسی باید به آن مسلط بود.

📖 برای مطالعه دقیق‌تر این موارد و مشاهده مثال‌های کاربردی، ادامه مطلب را از دست ندهید.

🚀 آماده‌اید مبحث 6 و سایر کتاب های مقررات ملی ساختمان را کامل مسلط شوید؟

✅ با پکیج شتاب‌دهنده مهندس برتر، به بانک جامع سوالات طبقه‌بندی شده، پاسخ‌های تشریحی و نکات طلایی در بستر اپلیکیشن موبایل و کامپیوتر دسترسی پیدا کنید و با اعتماد به نفس کامل در آزمون حاضر شوید!

📥 👉 دریافت پکیج از mohandesbartar.ir

💡 ویژگی‌های کلیدی پکیج:

• 📝 بانک جامع سوالات طبقه‌بندی شده
• 📖 پاسخ‌های تشریحی و نکات کلیدی
• 🎯 مرور هدفمند و تسلط کامل بر مبحث 10 و سایر منابع آزمون نظام مهندسی
• ⏱️ صرفه‌جویی در زمان و آماده‌سازی سریع برای آزمون

نمونه فلش کارت های این بخش که در بستر اپلیکیشن موبایلی و کامپیوتر در اختیار شما قرار می گیرد:

🔍 سؤال: حداکثر تنش تسلیم مجاز فولاد در اعضای سیستم‌های لرزه‌بر متوسط/ویژه با رفتار فراارتجاعی محدود چیست و نسبت Fy/Fu چه محدودیتی دارد؟
✅ بر اساس بند ۱-۱-۲-۳-۱۰ صفحه ۲۵۱:
▪ حداکثر Fy = ۳۵۵ مگاپاسکال
▪ نسبت Fy/Fu ≤ ۰٫۸
📝 توضیح مهندس برتر: این محدودیت برای حفظ شکل‌پذیری اعضای کلیدی مانند تیرهای پیوند در زلزله‌های شدید الزامی است.
📌 مثال: فولاد ST37 با Fu = ۳۷۰MPa و Fy = ۲۳۵MPa (نسبت ۰٫۶۳) قابل استفاده است.

🔍 سؤال: شرایط استفاده از فولاد با رده بالاتر از مشخص‌شده در طرح برای اعضای با رفتار فراارتجاعی چیست؟
✅ بر اساس بند چ-۴-۱-۲-۳-۱۰ صفحه ۲۵۴:
▪ در اعضای با رفتار فراارتجاعی محدود یا قابل‌ملاحظه: ممنوع
▪ در سایر اعضا: مجاز به‌شرط طراحی اتصالات بر اساس همان رده
📝 توضیح مهندس برتر: افزایش غیرمجاز مقاومت فولاد در تیرهای پیوند ممکن است باعث گسیختگی شکننده ستون‌ها شود.

🔍 سؤال: حداقل طاقت مورد نیاز فولاد در بال‌هایی با ضخامت بیش از یا مساوی ۴۰ میلی‌متر در سیستم‌های لرزه‌بر چقدر است؟
✅ بر اساس بند ۵-۱-۲-۳-۱۰ صفحه ۲۵۴:
▪ حداقل انرژی جذب‌شده: ۲۷ ژول
▪ دمای آزمون: ۲۱ درجه سلسیوس
📝 توضیح مهندس برتر: این الزام برای جلوگیری از شکست ترد در مقاطع سنگین تحت بارهای ضربه‌ای زلزله است.
📌 مثال: فولادهای رده J2 و بالاتر.

🔍 سؤال: حداکثر فاصله مجاز محل درز اتصال ستون از بال تیر متصل به آن چقدر است؟
✅ بر اساس بند ۱-۱۲-۲-۳-۱۰ صفحه ۲۷۶:
▪ حداکثر ۱۲۰۰ میلی‌متر از نزدیک‌ترین بال تیر
▪ استثناها:
۱) اگر ارتفاع آزاد ستون کمتر از ۲٫۴ متر باشد: اتصال در وسط ارتفاع انجام شود.
۲) اگر اتصال به‌صورت جوش شیاری کامل باشد: فاصله می‌تواند حداقل برابر با بعد بزرگ‌تر ستون باشد.
📝 توضیح مهندس برتر: این محدودیت از تمرکز تنش در ناحیه بحرانی اتصال تیر-ستون جلوگیری می‌کند.

🔍 سؤال: شرایط اتصال ورق‌های پیوستگی در قاب‌های خمشی ویژه چیست؟ (۴ مورد کلیدی)
✅ بر اساس بند ث-۱۰-۳-۳-۳-۱۰ صفحه ۳۰۷:
۱. طول ورق = فاصله آزاد بین بال‌های ستون
۲. پهنای ورق: در مقاطع قوطی برابر فاصله جان‌ها، و در مقاطع I شکل، حداقل برابر با پهنای بال تیر
۳. ضخامت ورق ≥ ۵۰٪ ضخامت بال تیر در اتصالات یک‌طرفه
۴. جوش به بال ستون: جوش شیاری کامل یا جوش گوشه دوطرفه با بعد ≥ ۰٫۷۵ * ضخامت ورق
📝 توضیح مهندس برتر: این ورق‌ها از کمانش موضعی جان ستون در نواحی شکل‌پذیر جلوگیری می‌کنند.

🔍 سؤال: محدودیت‌های اجرایی در «ناحیه حفاظت‌شده» سیستم‌های لرزه‌بر متوسط/ویژه چیست؟
✅ بر اساس بند ۱۷-۲-۳-۱۰ صفحه ۲۸۳:
▪ ممنوعیت‌ها:
• هرگونه برش حرارتی یا سوراخ‌کاری
• استفاده از گل‌میخ در بال تیرها
• اتصال اجزای غیرسازه‌ای به ناحیه
▪ استثنا: خال‌جوش عرشه فولادی مجاز است، به‌شرط آنکه به بال آسیب نرساند.
📝 توضیح مهندس برتر: ناحیه حفاظت‌شده معمولاً در انتهای تیرها و ستون‌ها قرار دارد و محل تمرکز تغییرشکل‌های پلاستیک در زلزله است.

🔍 سؤال: حداقل ضخامت ورق‌های مضاعف در قاب‌های خمشی ویژه، هنگام عدم نیاز به ورق پیوستگی چقدر است؟
✅ بر اساس بند پ-۹-۳-۳-۳-۱۰ صفحه ۳۰۶:
▪ امتداد عمودی ورق‌ها باید حداقل ۱۵۰ میلی‌متر از بالا و پایین بال‌های تیر تجاوز کند.
▪ اتصال آن‌ها به جان ستون باید با جوش گوشه انجام شود.
📝 توضیح مهندس برتر: این ورق‌ها برای افزایش ضخامت جان ستون در محل اتصال تیر استفاده می‌شوند.

🔍 سؤال: حداکثر تنش تسلیم مجاز فولاد در ستون‌های سیستم‌های لرزه‌بر ویژه چقدر است؟
✅ بر اساس تبصره ۱ صفحه ۲۵۱:
▪ حداکثر ۴۶۰ مگاپاسکال
▪ استثناها:
• ستون‌های قاب‌های خمشی ویژه فولادی
• ستون‌های دیوارهای برشی فولادی
• ستون‌های سیستم‌های مهاربندی شده
📝 توضیح مهندس برتر: در این موارد، به دلیل نقش ستون به‌عنوان «عضو محافظت‌شده»، محدودیت افزایش می‌یابد تا مکانیزم خرابی تیر ضعیف–ستون قوی حفظ شود.

🔍 سؤال: شرایط اتصال وصله ستون با دو روش مختلف (جوش و پیچ) چیست؟
✅ بر اساس بند ۳-۱۲-۲-۳-۱۰ صفحه ۲۷۸:
▪ استفاده از دو نوع اتصال مجاز است به‌شرط آنکه:
• باعث ایجاد عدم تقارن در مقطع نشود.
• یک قطعه به‌صورت کامل با جوش و قطعه دیگر با پیچ متصل شود.
📝 توضیح مهندس برتر: این روش معمولاً در ستون‌های مختلط فولادی–بتنی استفاده می‌شود.
📌 مثال: جوش به بخش فولادی و پیچ به صفحه انتهایی.

🔍 سؤال: در سیستم‌های لرزه‌بر معمولی، حداکثر تنش تسلیم و نسبت Fy/Fu باید چقدر باشد؟
✅ بر اساس بند ۱-۱-۲-۳-۱۰ صفحه ۲۵۱:
▪ حداکثر Fy = ۴۶۰ مگاپاسکال
▪ نسبت Fy/Fu ≤ ۰٫۸۵
📝 توضیح مهندس برتر:
📌 مثال: فولاد ST52 با Fy = ۳۶۰MPa و Fu = ۵۲۰MPa (نسبت ۰٫۶۹) قابل استفاده است.

🔍 سؤال: الزامات طاقت فولاد در ورق‌های با ضخامت بیش از یا مساوی ۵۰ میلی‌متر برای اعضای خاص سیستم‌های لرزه‌بر چیست؟
✅ بر اساس بند ۵-۱-۲-۳-۱۰ صفحه ۲۵۴:
▪ موارد الزام‌آور:
۱) اعضای ساخته‌شده از ورق
۲) ورق‌های اتصالی که تحت کرنش غیرارتجاعی قرار می‌گیرند
۳) هسته فولادی مهاربندها
▪ حداقل انرژی جذب‌شده: ۲۷ ژول در دمای ۲۱ درجه سلسیوس
📝 توضیح مهندس برتر: این الزام برای مقاطعی است که در زلزله‌های شدید، دچار تغییرشکل‌های بزرگ می‌شوند.

🔍 سؤال: روش‌های مجاز وصله مستقیم و غیرمستقیم ستون‌ها و تیرها در قاب‌های خمشی ویژه چیست؟
✅ بر اساس بند ۱۱-۳-۳-۳-۱۰ و ۱۲-۳-۳-۳-۱۰ صفحه ۳۰۸:
▪ ستون‌ها: وصله مستقیم فقط با جوش شیاری نفوذ کامل، وصله غیرمستقیم با جوش یا پیچ
▪ تیرها: وصله مستقیم فقط با جوش شیاری نفوذ کامل، وصله غیرمستقیم با جوش یا پیچ
📝 توضیح مهندس برتر: جوش شیاری نفوذ کامل در وصله مستقیم، یکپارچگی مقطع را تضمین می‌کند.
📌 مثال: وصله ستون با جوش شیاری در کارخانه و اتصال پیچی در سایت.

🔍 سؤال: محدودیت‌های طول دهانه و ارتفاع کل در قاب‌های خمشی خرپایی ویژه (STMF) چیست؟
✅ بر اساس بند الف-۱-۴-۳-۳-۱۰ صفحه ۳۱۰:
▪ حداکثر طول دهانه خرپا: ۲۰ متر
▪ حداکثر ارتفاع کل: ۱٫۸ متر
📝 توضیح مهندس برتر: این محدودیت‌ها برای کنترل تغییرشکل‌های غیرخطی و جلوگیری از کمانش موضعی اعضا الزامی است.

🔍 سؤال: ممنوعیت‌های طراحی در قاب‌های مهاربندی‌شده هم‌محور معمولی چیست؟ (۲ مورد کلیدی)
✅ بر اساس بند ۱-۱-۴-۳-۱۰ و ۲-۱-۴-۳-۱۰ صفحه ۳۱۹:
۱. ممنوعیت سوراخ‌های متوالی در جان تیرهای دهانه مهاربندی‌شده
۲. طراحی مهاربندهای قطری و ضربدری فقط به صورت کششی مجاز است
📝 توضیح مهندس برتر: سوراخ‌های متوالی باعث تضعیف جان تیر در نواحی بحرانی می‌شوند.

🔍 سؤال: نواحی حفاظت‌شده در قاب‌های مهاربندی‌شده هم‌محور ویژه کدام‌اند؟
✅ بر اساس بند ۳-۵-۲-۴-۳-۱۰ صفحه ۳۳۱:
▪ الف) یک‌چهارم طول مهاربند در وسط عضو
▪ ب) اجزای اتصال مهاربند به تیر و ستون
📝 توضیح مهندس برتر: این نواحی محل تمرکز تغییرشکل‌های پلاستیک در زلزله‌های شدید هستند.

🔍 سؤال: الزامات مقطع و اتصالات در تیرهای پیوند مهاربندهای واگرا چیست؟
✅ بر اساس بند الف-۲-۵-۳-۴-۳-۱۰ صفحه ۳۴۰:
▪ مقطع فقط I شکل یا قوطی ساخته‌شده از ورق (ممنوعیت مقاطع قوطی نوردی)
▪ اتصال جان به بال تیر: جوش شیاری نفوذ کامل
📝 توضیح مهندس برتر: مقاطع ساخته‌شده از ورق قابلیت کنترل کیفیت بهتری در جوش‌های اتصال دارند.

🔍 سؤال: الزامات سخت‌کننده‌ها در تیرهای پیوند بر اساس ارتفاع مقطع چیست؟
✅ بر اساس بند ت-۲-۵-۳-۴-۳-۱۰ صفحه ۳۴۳:
▪ اگر ارتفاع ≥ ۶۵۰ میلی‌متر: جفت سخت‌کننده در دو طرف جان
▪ اگر ارتفاع < ۶۵۰ میلی‌متر: سخت‌کننده تکی در یک طرف مجاز است
📝 توضیح مهندس برتر: سخت‌کننده‌ها از کمانش جان تحت برش‌های شدید در زلزله جلوگیری می‌کنند.

🔍 سؤال: تعریف و پیکربندی مجاز قاب‌های مهاربندی‌شده با مهاربندهای کمانش‌تاب (BRBF) چیست؟
✅ بر اساس بند ۱-۴-۴-۳-۱۰ صفحه ۳۵۱:
▪ سیستم‌هایی با تغییرشکل فراارتجاعی از طریق تسلیم هسته فولادی
▪ پیکربندی مجاز: فقط قطری و به شکل ۷ یا ۸
📝 توضیح مهندس برتر: هسته فولادی در داخل لوله‌های فولادی یا بتن‌پرشده قرار می‌گیرد.

🔍 سؤال: نواحی حفاظت‌شده در مهاربندهای کمانش‌تاب (BRB) شامل چه بخش‌هایی است؟
✅ بر اساس بند ۵-۵-۴-۴-۳-۱۰ صفحه ۳۵۶:
▪ هسته فولادی مهاربند
▪ اجزای اتصال‌دهنده و وسایل اتصال به تیرها و ستون‌ها
📝 توضیح مهندس برتر: این نواحی در معرض بیشترین تغییرشکل‌های پلاستیک قرار دارند.

🔍 سؤال: جزئیات اتصال جوش شیاری نفوذ کامل در ستون‌های جعبه‌ای با ضخامت ورق ≤ ۲۵ میلی‌متر چگونه است؟
✅ بر اساس بند ۱-۷-۳-۱۰ صفحه ۳۹۴:
▪ مطابق شکل‌های ۱-۷-۳-۱۰ الف یا ب
▪ برای ضخامت ورق > ۲۵ میلی‌متر: مطابق شکل ۱-۷-۳-۱۰ پ
📝 توضیح مهندس برتر: این جزئیات برای جلوگیری از تمرکز تنش در گوشه‌های مقاطع جعبه‌ای ضروری است.

🔍 سؤال: فاصله حداقل دال بتنی از وجه ستون در قاب‌های خمشی با دال سازه‌ای چقدر است؟
✅ بر اساس بند ت-۱-۷-۳-۱۰ صفحه ۳۹۵:
▪ حداقل ۲۵ میلی‌متر با مصالح انعطاف‌پذیر (مثل یونولیت)
📝 توضیح مهندس برتر: این فاصله از انتقال مستقیم لنگر به ستون و ایجاد رفتار شکننده جلوگیری می‌کند.

🔍 سؤال: نحوه اجرای اتصال گیردار فلنجی چهارپیچی یا هشت‌پیچی چگونه است؟
✅ بر اساس بند ۳-۷-۳-۱۰ صفحه ۴۰۱:
▪ جوش دادن تیر به ورق انتهایی در کارخانه
▪ پیچ کردن ورق به بال ستون در کارگاه
📝 توضیح مهندس برتر: این روش کیفیت جوشکاری را افزایش می‌دهد.
📌 مثال: استفاده در اتصالات تیر به ستون.

🔍 سؤال: طول ناحیه حفاظت‌شده در اتصالات گیردار پیچی با ورق‌های روسری و زیرسری (BFP) چگونه محاسبه می‌شود؟
✅ بر اساس بند ۱-۴-۷-۳-۱۰ صفحه ۴۰۹:
▪ فاصله از بَر ستون تا دورترین ردیف پیچ روی بال تیر + عمق تیر
📝 توضیح مهندس برتر: این ناحیه معمولاً بلندتر از سایر اتصالات است.
📚 منبع: پاسخ‌نامه تشریحی آزمون عمران – اجرا ۱۴۰۲

🔍 سؤال: الزامات اتصال گیردار جوشی با ورق‌های روسری و زیرسری (WFP) در قاب‌های خمشی متوسط چیست؟
✅ بر اساس بند ۳-۵-۷-۳-۱۰ صفحه ۴۱۳:
▪ اتصال ورق‌ها به بال ستون: جوش شیاری نفوذ کامل
▪ اتصال به بال تیر: جوش گوشه یا کام / انگشتانه
▪ اتصال جان تیر به بال ستون: جوش شیاری یا گوشه دوطرفه
▪ کاربرد فقط در قاب‌های خمشی متوسط
📝 توضیح مهندس برتر: این اتصالات برای سازه‌های با اهمیت متوسط در مناطق لرزه‌خیز طراحی می‌شوند.

🔍 سؤال: ممنوعیت‌های مقطع تیر در اتصال گیردار پیچی با جفت سپری (DT) چیست؟
✅ بر اساس بند ۱-۷-۷-۳-۱۰ صفحه ۴۱۸:
▪ مجاز: مقاطع نوردی یا ساخته‌شده I یا H شکل
▪ ممنوع: مقاطع نوردی با ضخامت متغیر بال (مثل IPE)
📝 توضیح مهندس برتر: ضخامت متغیر باعث تمرکز تنش غیریکنواخت در محل اتصال می‌شود.

🎯 آماده‌اید در آزمون نظام مهندسی ساختمان موفق شوید؟

✅ با هزاران فلش کارت کاملاً مطابق با مباحث مقررات ملی ساختمان، در بستر اپلیکیشن موبایل و کامپیوتر، آمادگی شما تضمین می‌شود.

🚀 هم‌اکنون پکیج موردنظر خود را دریافت کنید:

• 🏛️ معماری → دریافت پکیج کامل فلش کارت‌ها
• 🏗️ عمران → دریافت پکیج کامل فلش کارت‌ها
• ⚡ برق → دریافت پکیج کامل فلش کارت‌ها
• 🔧 مکانیک → دریافت پکیج کامل فلش کارت‌ها

💡 با این پکیج، مرور سریع و هدفمند کتاب های مقررات ملی، تسلط بر نکات کلیدی و موفقیت در آزمون به واقعیت تبدیل می‌شود!