نمونه سوالات و نکات جهت آمادگی آزمون نظام مهندسی
مبحث 4 مقررات ملی ساختمان (الزامات عمومی ساختمان) بخش ٣-٤ دسته بندی فضاها، تصرف ها و ساختمان ها
🎯 آمادهاید در آزمون نظام مهندسی ساختمان موفق شوید؟
✅ با هزاران فلش کارت کاملاً مطابق با مباحث مقررات ملی ساختمان، در بستر اپلیکیشن موبایل و کامپیوتر، آمادگی شما تضمین میشود.
🚀 هماکنون پکیج موردنظر خود را دریافت کنید:
- 🏛️ معماری → دریافت پکیج کامل فلش کارتها
- 🏗️ عمران → دریافت پکیج کامل فلش کارتها
- ⚡ برق → دریافت پکیج کامل فلش کارتها
- 🔧 مکانیک → دریافت پکیج کامل فلش کارتها
💡 با این پکیج، مرور سریع و هدفمند کتاب های مقررات ملی، تسلط بر نکات کلیدی و موفقیت در آزمون به واقعیت تبدیل میشود!
📌 چکیده نکات کلیدی بخش ٣-٤ دسته بندی فضاها، تصرف ها و ساختمان ها

مبحث 4 مقررات ملی ساختمان (الزامات عمومی ساختمان) بخش ٣-٤ دسته بندی فضاها، تصرف ها و ساختمان ها
✅ تسلط بر دستهبندی تصرفها و ساختمانها بر اساس مبحث ۴ مقررات ملی ساختمان، برای موفقیت در آزمون نظام مهندسی ضروری است. این چکیده مروری است بر مهمترین نکات این بخش که به کرّات در آزمون مورد سؤال قرار میگیرند.
📖 درک دقیق تعریف تصرفها بر اساس نوع و مدتزمان کاربری، پایه اصلی این مبحث است. به عنوان مثال:
- 🏠 تمایز بین تصرف مسکونی دائم و اقامتی موقت (مانند هتلها با اقامت کمتر از یک ماه).
- 🎓 تفاوت بین تصرف آموزشی (با حداقل ۶ نفر) و مراقبت روزانه (مانند مهدکودک با بیش از ۵ کودک).
⚠️ اشتباه رایج بسیاری از داوطلبان: عدم توجه به مقادیر آستانه دقیق ذکر شده در مقررات.
🔑 به خاطر بسپارید: یک اتاق تجمعی تنها در صورتی از شمول مقررات سختگیرانه معاف است که همزمان دو شرط زیر برقرار باشد:
- 👥 حضور کمتر از ۵۰ نفر
- 📏 مساحت حداکثر ۷۰ متر مربع
🚫 نقض حتی یکی از این شروط، الزامات کاملاً متفاوتی را اعمال میکند.
💡 توصیه کاربردی برای آزمون:
- 🏢 به خاطر سپردن مصادیق اصلی هر تصرف بسیار مهم است:
- حرفهای/اداری (ح): شامل مطب پزشکی، دامپزشکی، بانک.
- کسبی/تجاری (ک): شامل فروشگاه و داروخانه.
- 🏭 همچنین، تمایز بین:
- تصرف صنعتی کمخطر (مانند تولید محصولات شیشه یا فلزی).
- تصرف صنعتی میانخطر (مانند نساجی یا چاپ).
🔎 این تفاوتها به مواد اولیه و فرآیند تولید بستگی دارد.
🔥 اما مهمتر از همه، شناسایی تصرفات مخاطرهآمیز است:
- نگهداری بیش از ۲۳ متر مکعب گاز طبیعی.
- یا موادی مانند اسیدهای قوی، پودر آلومینیوم، آرد.
⚡ چنین شرایطی، ساختمان را در دسته بسیار پرخطر قرار میدهد.
🏗 در نهایت، دستهبندی ساختمانها بر اساس ارتفاع را فراموش نکنید:
- عدد ۲۳ متر مرز بین ساختمانهای معمولی و بلند است.
- 🛡 ساختمانهای بلند مشمول سختگیرانهترین الزامات ایمنی میشوند.
🚀 این چکیده تنها اشارهای به نکات پرتکرار بود. برای مشاهده مثالهای عینی و درک کامل تمام جزئیات، مطالعه مجموعه کامل پرسش و پاسخهای تفصیلی را از دست ندهید.
📖 این مرور کوتاه نشاندهنده عمق و جزئیات مهمی است که برای موفقیت در آزمون نظام مهندسی باید به آن مسلط بود.
📖 برای مطالعه دقیقتر این موارد و مشاهده مثالهای کاربردی، ادامه مطلب را از دست ندهید.
🚀 آمادهاید مبحث 4 و سایر کتاب های مقررات ملی ساختمان را کامل مسلط شوید؟
✅ با پکیج شتابدهنده مهندس برتر، به بانک جامع سوالات طبقهبندی شده، پاسخهای تشریحی و نکات طلایی در بستر اپلیکیشن موبایل و کامپیوتر دسترسی پیدا کنید و با اعتماد به نفس کامل در آزمون حاضر شوید!
📥 👉 دریافت پکیج از mohandesbartar.ir
💡 ویژگیهای کلیدی پکیج:
- 📝 بانک جامع سوالات طبقهبندی شده
- 📖 پاسخهای تشریحی و نکات کلیدی
- 🎯 مرور هدفمند و تسلط کامل بر مبحث 4 و سایر منابع آزمون نظام مهندسی
- ⏱️ صرفهجویی در زمان و آمادهسازی سریع برای آزمون
نمونه فلش کارت های این بخش که در بستر اپلیکیشن موبایلی و کامپیوتر در اختیار شما قرار می گیرد:

مبحث 4 مقررات ملی ساختمان (الزامات عمومی ساختمان) بخش ٣-٤ دسته بندی فضاها، تصرف ها و ساختمان ها
🔍 سؤال: طبق بند ۱-۱-۲-۳-۴، تصرفات مسکونی/اقامتی موقت (کمتر از یک ماه) شامل چه مواردی میشود؟
✅ پاسخ: بر اساس بند ۱-۱-۲-۳-۴، این تصرفات شامل مسافرخانهها و مسافرپذیرها، هتلها، هتل آپارتمانها و متلها است.
📝 توضیح مهندس برتر: تعریف “موقت” با قید زمانی “کمتر از یک ماه” مشخص شده است. این تمایز برای اعمال مقررات خاص مانند الزامات کمتر برای تاسیسات یا راههای خروج در مقایسه با واحدهای مسکونی دائم اهمیت دارد.
🔍 سؤال: حداقل تعداد افراد برای تعریف یک فضا به عنوان “تصرف آموزشی” طبق بند ۲-۲-۳-۴ چقدر است؟
✅ پاسخ: حداقل تعداد افراد ۶ نفر است.
📝 توضیح مهندس برتر: این عدد آستانه تعیینکننده است. کلاسهای با تعداد کمتر از ۶ نفر ممکن است تحت مقررات سبکتری قرار گیرند. این بند به طور خاص بر دورههای تحصیلی ابتدایی و متوسطه تأکید دارد.
🔍 سؤال: یک مهدکودک با ۷ کودک که ۵ ساعت در روز تحت مراقبت هستند، در کدام گروه تصرف قرار میگیرد؟
✅ پاسخ: این مهدکودک در گروه “مراقبتهای روزانه” قرار میگیرد، زیرا تعداد کودکان بیش از ۵ نفر است و مدت مراقبت کمتر از ۲۴ ساعت است.
📝 توضیح مهندس برتر: این یک مثال عملی از بند ۴-۳-۲-۳-۴ است. الزامات ایمنی و فضایی برای چنین مکانهایی بسیار مهم است، چرا که با جمعیتی آسیبپذیر سروکار دارند. 👶
🔍 سؤال: شرطی که یک اتاق تجمعی نیازی به قرارگیری در گروه تجمعی جداگانه ندارد چیست؟ (دو شرط عددی را ذکر کنید)
✅ پاسخ: دو شرط عبارتاند از:
- تعداد افراد کمتر از ۵۰ نفر
- مساحت حداکثر ۷۰ متر مربع
📝 توضیح مهندس برتر: این یک استثنای مهم در بند ۴-۲-۳-۴ است. این مقادیر عددی مرز بین یک فضای کوچک الحاقی و یک سالن بزرگ مستقل را تعریف میکنند و بر طراحی مسیرهای فرار و سیستم اعلام حریق تاثیر مستقیم دارند.
🔍 سؤال: یک سالن کنفرانس با ۴۵ نفر ظرفیت و مساحت ۸۰ متر مربع که به یک دفتر اداری الحاق شده، آیا نیاز به تعریف به عنوان یک تصرف تجمعی مستقل دارد؟
✅ پاسخ: بله، نیاز دارد. زیرا اگرچه شرط تعداد افراد (کمتر از ۵۰ نفر) برقرار است، اما شرط مساحت (حداکثر ۷۰ متر مربع) رعایت نشده است.
📝 توضیح مهندس برتر: این سناریو اهمیت در نظر گرفتن هر دو شرط به صورت همزمان را نشان میدهد. نقض حتی یکی از شروط، موجب میشود فضای مذکور تابع مقررات سختگیرانهتر گروه تجمعی باشد.
🔍 سؤال: پنج مورد از مصادیق بنای تصرف حرفهای/اداری (ح) طبق بند ۵-۲-۳-۴ را نام ببرید.
✅ پاسخ: از جمله این مصادیق عبارتاند از:
- دفاتر امور اداری 🏢
- بانک 💰
- مطب پزشکی 🏥
- آزمایشگاه 🔬
- آتشنشانی 🚒
📝 توضیح مهندس برتر: تنوع این فهرست نشان میدهد که تصرف “حرفهای/اداری” بسیار گسترده است و دفاتر، مراکز خدماتی و حتی ایستگاههای عملیاتی را در بر میگیرد. وجه مشترک همه این موارد، انجام فعالیتهای غیرصنعتی و غیرخردهفروشی است.

مبحث 4 مقررات ملی ساختمان (الزامات عمومی ساختمان) بخش ٣-٤ دسته بندی فضاها، تصرف ها و ساختمان ها
🔍 سؤال: یک کلینیک دامپزشکی در کدام گروه تصرف طبقهبندی میشود؟
✅ پاسخ: یک کلینیک دامپزشکی، مطابق با بند ۵-۲-۳-۴، در گروه تصرف حرفهای/اداری (ح) قرار میگیرد.
📝 توضیح مهندس برتر: این مورد به صراحت در انتهای فهرست مثالهای این بند ذکر شده است. این طبقهبندی بر الزامات خاصی مانند دفع پسماند و تهویه مناسب تأکید دارد. 🐾
🔍 سؤال: تفاوت اصلی بین “تصرف اقامتی موقت” (کمتر از یک ماه) و “تصرف مسکونی” (دائم) در چیست؟
✅ پاسخ: تفاوت اصلی در مدت زمان اقامت کاربران است. اقامت موقت کمتر از یک ماه و اقامت دائم معمولاً بیش از این مدت است.
📝 توضیح مهندس برتر: این تفاوت کلیدی منجر به اعمال مقررات متفاوت در مورد ظرفیت سرویسهای بهداشتی، اندازه آشپزخانهها، الزامات عایقبندی صوتی و ظرفیت راههای خروج میشود. 🏠
🔍 سؤال: انواع تصرفات کسبی/تجاری (ک) طبق مبحث چهارم را نام ببرید.
✅ پاسخ: بر اساس بند 6-2-3-4 صفحه 24: فروشگاه و مغازه، سالن و میادین فروش، بازار و بازارچه، عمدهفروشی، داروخانه.
📝 توضیح مهندس برتر: این اماکن به دلیل شلوغی و تردد بالا، الزامات خاصی در زمینه ایمنی، مسیرهای خروج و بارگذاری دارند. به خاطر سپردن این لیست برای تشخیص نوع تصرف ساختمان بسیار مهم است. 🏢
🔍 سؤال: تصرفات صنعتی به چند گروه تقسیم میشوند و نام هر گروه چیست؟
✅ پاسخ: بر اساس بند 1-7-2-3-4 صفحه 25: به دو گروه تقسیم میشوند:
1️⃣ تصرف صنعتی میانخطر
2️⃣ تصرف صنعتی کمخطر
📝 توضیح مهندس برتر: تفکیک این دو گروه برای تعیین سطح الزامات ایمنی، مقاومت سازه و سیستمهای اعلام و اطفای حریق حیاتی است. خطرناک بودن فرآیند یا مواد اولیه، معیار اصلی این تقسیمبندی است. ⚠️🔥
🔍 سؤال: پنج نمونه از صنایع دستهبندی شده به عنوان «تصرف صنعتی میانخطر» را نام ببرید.
✅ پاسخ: بر اساس بند 1-7-2-3-4 صفحه 25:
- تولید لامپ 💡
- وسایل ورزشی 🏋️♂️
- خودرو 🚗
- دوچرخهسازی 🚲
- کالای نوری 🔦
- صنایع کاغذ 📄
- صنایع چاپ 🖨️
- تولید کفش 👞
- نساجی 🧵
📝 توضیح مهندس برتر: این صنایع معمولاً از مواد اولیه با قابلیت اشتعال متوسط استفاده میکنند یا فرآیندهای آنها پتانسیل ایجاد حریق دارد.
🔍 سؤال: پنج نمونه از صنایع دستهبندی شده به عنوان «تصرف صنعتی کمخطر» را نام ببرید.
✅ پاسخ: بر اساس بند 1-7-2-3-4 صفحه 25:
- مصالح بنایی (آجر، محصولات سرامیکی) 🧱
- گداز فلزات 🔩
- محصولات شیشه 🪟
- گچ ⚪
- یخ ❄️
- محصولات فلزی (ساخت و شکلدهی) ⚙️
- نوشابههای غیرالکلی 🥤
📝 توضیح مهندس برتر: مواد اولیه و محصولات این صنایع معمولاً غیرقابل اشتعال یا با قابلیت اشتعال بسیار پایین هستند، بنابراین خطر حریق کمتر است.
🔍 سؤال: اگر در ساختمانی بیش از 23 مترمکعب گاز طبیعی نگهداری شود، در چه دستهای از نظر تصرف قرار میگیرد؟
✅ پاسخ: بر اساس بند 9-2-3-4 صفحه 26: ساختمان با تصرف مخاطرهآمیز ⚠️
📝 توضیح مهندس برتر: حجم ذکر شده (23 مترمکعب) یک آستانه بحرانی است. عبور از این حجم، ساختمان را به دلیل پتانسیل بسیار بالا برای انفجار و حریق، در خطرناکترین دسته تصرفی قرار میدهد و الزامات سختگیرانهای برای آن اعمال میشود. 🔥
🔍 سؤال: انبار کردن اسیدها یا بازهای قوی در یک ساختمان، آن را در کدام دسته از تصرفات قرار میدهد؟
✅ پاسخ: بر اساس بند 9-2-3-4 صفحه 26: ساختمان با تصرف مخاطرهآمیز ⚠️
📝 توضیح مهندس برتر: این مواد علاوه بر خطر اشتعال، دارای خطرات شیمیایی شدید مانند خوردگی، سمیت و واکنشهای گرمازا هستند و به همین دلیل نیازمند طراحی و تمهیدات ایمنی خاص میباشند. 🧪
🔍 سؤال: وجود پودر آلومینیوم یا سیلوهای آرد در یک ساختمان، دلیل قرارگیری آن در کدام دسته تصرفی است؟
✅ پاسخ: بر اساس بند 9-2-3-4 صفحه 26: ساختمان با تصرف مخاطرهآمیز ⚠️
📝 توضیح مهندس برتر: غبارات ناشی از مواد جامد خاص مانند آرد یا پودر فلزات در صورت معلق شدن در هوا میتوانند به سرعت مشتعل شده و منفجر شوند. این پدیده “انفجار گرد” نامیده میشود. 💨🔥
🔍 سؤال: یک ساختمان با ارتفاع 20 متر و 5 طبقه، در کدام گروه از دستهبندی ساختمانها از نظر تعداد طبقات قرار میگیرد؟
✅ پاسخ: بر اساس بند 1-3-3-4 صفحه 30: گروه 6 یا 7 (ساختمانهای بیش از چهار طبقه تا ارتفاع 23 متر) 🏢
📝 توضیح مهندس برتر: معیار اصلی برای این دستهبندی، ارتفاع است. حتی اگر تعداد طبقات بیشتر باشد، تا زمانی که ارتفاع از 23 متر کمتر باشد، در این گروه قرار میگیرد. این گروهبندی بر روی الزامات سازهای، مسیرهای خروج و ایمنی حریق تاثیر مستقیم دارد.

مبحث 4 مقررات ملی ساختمان (الزامات عمومی ساختمان) بخش ٣-٤ دسته بندی فضاها، تصرف ها و ساختمان ها
🔍 سؤال: یک ساختمان 10 طبقه با ارتفاع 32 متر در کدام گروه دستهبندی میشود؟
✅ پاسخ: بر اساس بند 1-3-3-4 صفحه 30: گروه 8 (ساختمانهای بلند – با ارتفاع بیش از 23 متر) 🏢⚠️
📝 توضیح مهندس برتر: اصطلاح “بلند” در مقررات ملی ایران به ساختمانهایی با ارتفاع بیش از 23 متر از سطح زمین اطلاق میشود. این ساختمانها به دلیل چالشهای اطفای حریق، تخلیه ساکنین و بارهای باد، مشمول سختگیرانهترین الزامات هستند. 🌬️🔥
🔍 سؤال: ساختمانهای یک و دو طبقه شامل کدام گروههای تصرفی میشوند؟
✅ پاسخ: بر اساس بند 1-3-3-4 صفحه 30: گروه 1، 2 و 3 🏠
📝 توضیح مهندس برتر: این گروهها عموماً مربوط به ساختمانهای با خطرپذیری کمتر مانند مسکونی، اداری کوچک و تجاری خرد هستند. الزامات برای این ساختمانها در برخی موارد سادهتر است.
🔍 سؤال: ساختمانهای سه و چهار طبقه در کدام گروه از دستهبندی بر اساس تعداد طبقات قرار میگیرند؟
✅ پاسخ: بر اساس بند 1-3-3-4 صفحه 30: گروه 4 و 5 🏢
📝 توضیح مهندس برتر: این ساختمانها نه کوتاه هستند و نه بلند، بلکه در دسته میانی قرار دارند. الزامات آنها معمولاً بین دو گروه دیگر است.
🔍 سؤال: معیار اصلی برای تفکیک ساختمانهای گروه 6 و 7 از ساختمانهای بلند (گروه 8) چیست؟
✅ پاسخ: بر اساس بند 1-3-3-4 صفحه 30: معیار اصلی ارتفاع است. مرز این تفکیک، ارتفاع 23 متر از سطح زمین است.
📝 توضیح مهندس برتر: شماره گروه (6 و 7 در مقابل 8) نشاندهنده یک تغییر اساسی در الزامات طراحی به دلیل محدودیتهای دسترسی آتشنشانی و زمان تخلیه است. عدد 23 متر یک معیار کلیدی و به یاد ماندنی است. 🏢⚠️
🎯 آمادهاید در آزمون نظام مهندسی ساختمان موفق شوید؟
✅ با هزاران فلش کارت کاملاً مطابق با مباحث مقررات ملی ساختمان، در بستر اپلیکیشن موبایل و کامپیوتر، آمادگی شما تضمین میشود.
🚀 هماکنون پکیج موردنظر خود را دریافت کنید:
- 🏛️ معماری → دریافت پکیج کامل فلش کارتها
- 🏗️ عمران → دریافت پکیج کامل فلش کارتها
- ⚡ برق → دریافت پکیج کامل فلش کارتها
- 🔧 مکانیک → دریافت پکیج کامل فلش کارتها
💡 با این پکیج، مرور سریع و هدفمند کتاب های مقررات ملی، تسلط بر نکات کلیدی و موفقیت در آزمون به واقعیت تبدیل میشود!